- O sector marítimo transfórmase coa crecente presenza feminina, aínda que persisten barreiras en igualdade de oportunidades e conciliación laboral.
O sector marítimo, historicamente dominado por homes, está a experimentar unha importante transformación coa crecente participación de mulleres. A medida que as barreiras de xénero rompen, as mulleres avanzan en roles técnicos, operativos e deportivos, gañando terreo nun ámbito tradicionalmente masculino. Con todo, a pesar dos progresos, continúan os desafíos en canto a igualdade de xénero, conciliación familiar e visibilidade.
Avances globais e retos persistentes
A nivel global, a Organización Marítima Internacional (OMI) promoveu programas e campañas como “Women in Maritime”, que foron clave para a inclusión de mulleres no sector. Con todo, a pesar dos esforzos, as mulleres seguen representando apenas o 2% da forza laboral mundial na industria marítima. Un informe recente da OMI e a International Chamber of Shipping (ICS) resalta a necesidade de xerar políticas que melloren a formación, as oportunidades de desenvolvemento e as condicións laborais para as mulleres no sector marítimo.
Mulleres que abren camiños no mar
Desde pioneiras como Ángeles Alvariño, que en 1953 converteuse na primeira muller científica nun buque oceanográfico británico, ata figuras contemporáneas que lideran empresas e asociacións en Galicia, as mulleres deixaron unha pegada indeleble na historia do sector marítimo. Alvariño, nacida en Serantes (Galicia), foi unha destacada oceanógrafa que descubriu 22 novas especies mariñas, converténdose nun referente mundial no seu campo.
En Galicia, a historia das mulleres no mar é aínda máis destacada. Carmen Tuñón Álvarez, a primeira muller enxeñeira técnica naval en España, e Celia Rivas Casais, empresaria galega que liderou unha empresa pesqueira en Finisterre, son só dous exemplos de como as mulleres galegas foron pioneiras nunha industria historicamente pechada a elas. Estas mulleres son exemplos de como a tradición marítima galega foi enriquecida pola súa valentía e capacidade de xestión.
O sector marítimo en Galicia: desafíos e respostas
Na actualidade, o conselleiro do Mar de Galicia, Alfonso Villares, está a traballar activamente para apoiar ás mulleres no sector pesqueiro. Na súa recente reunión con mariscadoras do Barqueiro, Villares abordou temas como a competitividade do sector e a sustentabilidade, destacando as axudas da Xunta para mellorar as condicións laborais dos profesionais do mar. A pesar destas iniciativas, persisten desafíos importantes en termos de conciliación familiar e brecha salarial, o que reflicte a necesidade urxente de políticas máis inclusivas.
Durante o Día Internacional da Muller, diversas organizacións en Galicia denunciaron a persistencia da brecha salarial entre homes e mulleres, sinalando que as mulleres na rexión traballan case tres meses gratis ao ano en comparación cos homes. Esta disparidade salarial é unha realidade que debe ser abordada con urxencia para garantir unha igualdade real en todos os sectores, incluído o marítimo.
Eventos destacados: a muller como protagonista na vela
O deporte náutico tamén foi testemuña do crecente protagonismo das mulleres. No Trofeo Princesa Sofía Mallorca, celebrado na súa 54ª edición, rexistrouse unha participación feminina do 40,1%. Aínda que estas cifras reflicten un avance, figuras como Paula Barceló sinalaron que as competicións profesionais de vela seguen estando dominadas por homes, o que demostra que a loita pola igualdade neste campo está lonxe de terminar.
Ademais, a EKP Women’s Cup de vela, celebrada en #Vizcaya, foi un punto de inflexión no ámbito deportivo, ao converterse na primeira proba da liga Iberdrola de vela feminina. Equipos de renome como o dirixido por Joana Abásolo mostraron que as mulleres están non só participando, senón tamén destacándose nun deporte onde a súa presenza vólvese cada vez máis notoria.
Mulleres galegas liderando o cambio
As mulleres en Galicia non só están a abrir camiños na ciencia e a enxeñería, senón tamén na pesca e o marisqueo, sectores crave da economía marítima rexional. Iniciativas como a promoción da vela feminina, liderada por figuras como a campioa Támara Echegoyen, ou as actividades do colectivo feminista Andrak Erramutan no País Vasco, que utilizan o remo e as traiñeiras para dar visibilidade ás mulleres, están a axudar a redefinir o papel da muller no sector.
Mirada cara ao futuro: igualdade e sustentabilidade
O camiño cara a unha plena igualdade no sector marítimo aínda está cheo de obstáculos, pero tamén de oportunidades. A crecente visibilidade das mulleres en todos os ámbitos da industria —desde a pesca e o marisqueo ata a enxeñería naval e a #ver profesional— reflicte un cambio de paradigma que, co apoio adecuado, continuará avanzando.
Para consolidar estes logros, é crucial que os gobernos e as organizacións internacionais sigan implementando políticas que promovan a igualdade de xénero, eliminen as barreiras de acceso e favorezan contornas laborais inclusivas. Só así se garantirá que as mulleres poidan navegar cara a un futuro sen límites no vasto océano do sector marítimo.