- Portos de Galicia avanza na devolución de terreos innecesarios ao Estado para o seu traspaso aos concellos, buscando optimizar o uso do chan público en diversas localidades.
A xestión eficiente do chan público é unha prioridade para o desenvolvemento local en Galicia, e un paso importante nesa dirección de Portos de Galicia, que está a avanzar no proceso de reversión de terreos portuarios innecesarios. En concreto, a Administración autonómica ha identificado e delimitado xa os terreos que serán devoltos ao Estado para a súa posterior cesión aos concellos, co obxectivo de optimizar o seu uso e beneficiar ás comunidades locais.
O presidente de Portos de Galicia, José Antonio Álvarez, informou de que as últimas semanas foron clave neste proceso, xa que se concretaron avances significativos, especialmente en municipios como Cangas, Vilanova de Arousa, Foz, A Guarda e Santa Cruz (Oleiros). Estes terreos, que ata o de agora eran parte de infraestruturas portuarias pero que non teñen actividade sectorial, serán devoltos ao Estado para que logo póidanse transferir aos concellos, seguindo un proceso administrativo estruturado en fases.
O proceso de reversión non é sinxelo nin rápido, debido á complexidade técnica e administrativa que conleva. A pesar diso, o esforzo realizado pola Xunta de Galicia foi notable. O pasado 26 de novembro, o conselleiro do Mar reuniuse co presidente da Fegamp (Federación Galega de Municipios e Provincias) para validar os criterios técnicos e o procedemento para seguir, acordando que a reversión dos terreos leve a cabo por fases, de forma progresiva, o que facilitará a tramitación.
As reunións cos concellos implicados foron claves neste proceso. Segundo explicou Álvarez, durante este mes de decembro mantivéronse encontros cos municipios de Cangas, Vilanova, Foz e A Guarda para acordar as delimitacións definitivas dos terreos que serán revertidos ao Estado. O caso de Santa Cruz (Oleiros) xa se atopaba pechado, xa que a delimitación afectaba á totalidade da instalación portuaria.

Estas propostas, acordadas cos concellos, someteranse á aprobación do Consello Reitor de Portos de Galicia en xaneiro de 2024, tras o cal o procedemento continuará coa súa remisión á Consellería de Facenda e, finalmente, ao @Consello de la Xunta para a súa aprobación definitiva. Unha vez cumpridos estes trámites, será a Administración Xeral do Estado quen decidirá sobre a cesión aos concellos.
O proceso de reversión, aínda que ben encamiñado, enfronta aínda desafíos, principalmente pola dilatación dos prazos e a complexidade administrativa. Álvarez lembrou que algúns trámites xa iniciados por parte de Portos de Galicia levan máis de dez anos en espera de resposta por parte do Estado, como é o caso da praia de Cariño, a instalación portuaria de Ponteceso e a zona recreativa de Porto do Son.
Este proceso reflicte unha nova etapa na xestión do chan portuario en Galicia, na que se busca dar un uso máis racional e beneficioso para as comunidades locais a aqueles terreos que xa non cumpren coa súa función inicial. A cesión aos concellos destes espazos permitirá aos concellos impulsar proxectos de interese veciñal, como áreas recreativas ou de uso comunitario, sen necesidade de seguir mantendo terreos infrautilizados baixo xestión pública.
O traspaso de competencias e a optimización dos recursos públicos son dous eixos fundamentais na mellora da gobernanza local, e este proceso de reversión de terreos portuarios perfílase como un exemplo de como a Administración pode colaborar estreitamente cos concellos para maximizar o uso do chan e beneficiar á cidadanía.
A axilidade do proceso dependerá da resposta da Administración Xeral do Estado, pero a Xunta xa deixou claro o seu compromiso coa optimización do chan público, facilitando a transición cara a un modelo de xestión máis transparente e enfocado no benestar local.