- Galicia aposta por axudas á investigación, a biotecnoloxía e a economía circular para revitalizar o seu sector marisqueiro, afectado polo cambio climático e a caída da produción.
O sector marisqueiro galego atravesa un momento complexo, marcado por unha redución na produción, episodios de mortalidade masiva de bivalvos e a necesidade de adaptación a unha contorna climática cambiante. Con todo, lonxe de resignarse, a comunidade marisqueira, a Xunta de Galicia e as universidades están a impulsar proxectos innovadores e axudas directas para garantir a súa sustentabilidade e competitividade.
Factores que golpearon ao marisqueo
Os mariscadores galegos han enfrontado un dos peores anos en termos de produción e rendibilidade. Entre os principais factores que contribuíron a esta crise destacan:
• Descenso da salinidade nas rías: As intensas choivas do outono de 2023 diminuíron drasticamente a salinidade da auga, afectando a supervivencia de especies crave como o berberecho.
• Aumento de temperaturas e fenómenos extremos: Os efectos do cambio climático han provocado fluctuaciones nos ciclos de reprodución e cambios nos ecosistemas mariños.
• Presión sobre os bancos marisqueiros: A sobreexplotación e a contaminación xeraron unha deterioración progresiva das zonas de extracción, reducindo a cantidade e calidade dos moluscos.
• Competencia e prezos inestables: O mercado experimentou unha volatilidade nos prezos, o que afecta a rendibilidade dos produtores.
Ante este panorama, a Xunta de Galicia mobilizou 70 millóns de euros en axudas directasdentro do Plan de Competitividade e Sustentabilidade do Marisqueo 2024-2027, dotado cun total de 123 millóns de euros.
Axudas para a recuperación do sector
As axudas implementadas pola administración galega están enfocadas en varios ámbitos:
- Rexeneración dos bancos marisqueiros
Destináronse 3,4 millóns de euros a accións específicas para mellorar as zonas de extracción, con medidas como:
• Sementa de cría de bivalvos para compensar as perdas.
• Control e seguimento biolóxico para avaliar o impacto do cambio climático.
• Actuacións de conservación para reforzar a biodiversidade nas rías.
- Investigación e innovación
Cun investimento de 1,3 millóns de euros, puxéronse en marcha varios proxectos para mellorar a resiliencia do marisqueo:
• Proxecto Resalber (USC): Identificación de marcadores xenéticos de resistencia á salinidaden o berberecho para desenvolver exemplares máis resistentes.
• Proxecto Biorem (Cetga – Universidade da Coruña): Estratexias
de cultivo máis eficientes para mellorar a supervivencia de bivalvos.
• Estudo do impacto da carga de cultivo nas rías para optimizar a súa sustentabilidade.
- Apoio á comercialización e diversificación
Para mellorar a rendibilidade do sector, impulsáronse medidas para:
• Explorar novos mercados e potenciar a exportación.
• Diversificar especies con potencial comercial.
• Incorporar biotecnoloxía na conservación e transformación de produtos mariños, como o uso de antioxidantes naturais na conservación de marisco (proxecto Agri-Resval, UVigo).
Será suficiente para salvar o sector?
Os mariscadores e expertos coinciden en que, aínda que as axudas e a investigación son esenciais, os problemas estruturais do sector requiren medidas a longo prazo. A clave estará en equilibrar a extracción coa rexeneración, aproveitar a ciencia para mellorar a produtividade e fomentar unha xestión máis eficiente e sostible do recurso.
O marisqueo non só é unha actividade económica vital para Galicia, senón que forma parte da súa identidade. O seu futuro dependerá da capacidade de adaptación do sector, a implementación de novas estratexias e o apoio da administración para garantir que a tradición e a innovación vaian da man.