- A caída da produtividade nas Pías deixa un baleiro no marisqueo, mentres outras áreas buscan a súa redención.
Un silencio sobre a ría
A ponte que conecta Ferrol con Fene álzase sobre unha lámina de auga inmóbil. Onde antes avistábanse decenas de barcos marisqueiros, hoxe só permanecen pescadores de cana nas varandas. Así loce As Pías, o que foi o banco marisqueiro máis produtivo de ameixa babosa en Galicia, convertido agora nun símbolo de decadencia para o sector.
Hai apenas unha década, esta zona fervía de actividade. Preto de cincuenta barcos faenaban diariamente, extraendo bivalvos moi cotizados nos mercados galegos. Con todo, hoxe, apenas un ou dous mariscadores aventúranse nesta área, desmotivados pola escaseza de ameixa babosa e resignados a buscar japónica.
O principio do fin
Paradoxalmente, o declive das Pías coincidiu con dous fitos históricos para a ría ferrolá: o saneamento das súas augas, tras dúas décadas de obras, e a súa conversión en zona B en 2017. Este cambio permitiu traballar todo o ano e vender o marisco en fresco, eliminando as restricións estacionais que separaban a ría entre zonas B e C.
Con todo, lonxe de ser un impulso, estes avances marcaron o inicio dunha crise. As capturas de ameixa babosa comezaron a caer de maneira progresiva, sen que os esforzos por recuperar a produtividade —como sementas, achegas de area ou eliminación de lodos— lograsen reverter a situación. Hoxe, o banco está practicamente inactivo.
Que ocorreu nas Pías?
Un estudo encargado pola confraría de Barallobre á Estación de Bioloxía Mariña da Graña (USC) lanzou algo de luz sobre o problema. O informe apunta a un cúmulo de factores, sendo o principal o cambio nas correntes da ría, provocado por novas infraestruturas. Este desequilibrio alteraría o hábitat natural da ameixa babosa, dificultando a súa recuperación.
Seméntalas realizadas tampouco deron froitos. Segundo explican os mariscadores, a ameixa sementada morre antes de alcanzar o tamaño comercial, sumindo ás Pías nun canellón sen saída.
Novos horizontes e desafíos
Ante o fracaso nas Pías, a confraría de Ferrol redirixiu os seus esforzos cara a outros bancos produtivos, como A Cabana e a zona entre castelos. Gustavo Chacartegui, patrón maior de Ferrol, destaca a importancia de mellorar estas áreas mediante a retirada de lodos, achegas de area e outras medidas. Ademais, insiste na necesidade de combater o furtivismo, un problema recorrente na ría.
Hai apenas un mes, desarticulouse unha rede internacional que vendía ameixa contaminada de Portugal coma se fose galega, un escándalo que derivou en máis dunha decena de detencións. Este tipo de actividades non só poñen en risco a saúde pública, senón que tamén afectan á reputación do sector.
Un futuro incerto
Mentres outras áreas tentan manterse produtivas, o silencio nas Pías converteuse nun recordatorio dos desafíos que enfronta o marisqueo galego. A pregunta segue sendo: poderá esta zona algunha vez recuperar o seu esplendor, ou quedará para sempre como un capítulo pechado na historia da ría ferrolá?